غول از بطری بیرون آمد

محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران روز سه شنبه اعلام کرد که کشورش توانسته است به سطح بالایی از غنی سازی اورانیوم دست پیدا کند. اگر این خبر درست باشد چنین امری به مفهوم شکست در روندی است که مقامات آمریکایی و متحدان اروپایی آن ترسیم کرده بودند
احمدی نژاد در مراسمی که به مناسبت موفقیت هسته ای ایران از تلویزیون پخش شد گفت : ایران به باشگاه کشورهای هسته ای پیوسته است . او گفت که از فن آوری جدید برای تولید برق استفاده خواهد شد و نه آنچنان که دولت بوش می گوید ، برای سلاح های اتمی
اعلام ایران هفته ها پس از آن صورت گرفت که شورای امنیت سازمان ملل متحد از ایران خواست تمام برنامه های اتمی اش را تا 28 آوریل سال جاری به حالت تعلیق درآورد. مقامات ایالات متحده و تحلیلگران منطقه ای روز سه شنبه گفتند اقدام ایران نشان دهنده یک شکست عمده در راه تلاش های آمریکا برای ترغیب ایران به دست کشیدن از برنامه های هسته ایش به شمار می رود و تهران را در مقابل واکنش جامعه جهانی قرار می دهد
ری تکیه ، کارشناس شورای روابط خارجی آمریکا می گوید: اگر این درست باشد باید گفت که غول از بطری بیرون آمده و بطری نیز شکسته است. این مسئله قضایا را واقعاً تغییر می دهد چرا که اقدامات دیپلماتیک زیادی برای متوقف کردن ایرانیان در رسیدن به مرحله غنی سازی در حال انجام بود . دیپلمات های غربی و کارشناسان اتمی معتقدند اعلام ایران با این هدف صورت گرفت که دنیا را متقاعد کند که زمان برای ممانعت از دستیابی این کشور به دانش تحقیقات هسته ای بسیار دیر شده است
دیوید آلبرایت بازرس سابق سلاح در سازمان ملل متحد که در حال حاضر رئیس موسسه دانش و امنیت بین المللی در واشنگتن است می گوید : " ایرانیان می خواهند دنیا بپذیرد که تا بدین مرحله پیش رفته اند و باید اجازه یابند که جلوتر بروند ". وی می گوید: "مقامات ایرانی تاکید دارند که تحقیقات هسته ای آنها فقط به منظور تولید انرژی برای مصارف کشور صورت می گیرد و معاهده منع تکثیر سلاح های هسته ای این حق را به آنها می دهد
تقریبا 10 کشور غنی سازی را به منظور استفاده از آن برای مصارف صلح آمیز انجام می دهند . مقامات آمریکایی و دیپلمات های اروپایی می گویند: اما ایران، برخلاف دیگر کشورها، برنامه غنی سازی خود را مخفیانه شروع کرده و برای سالها به بازرسان سازمان ملل متحد دروغ گفته است
این مخفی کاری ، سو ظن های زیادی را درباره نظامی بودن برنامه های اتمی ایران برانگیخته و سبب شده است ایالات متحده و سایر کشورها به این نتیجه برسند که باید مانع دست یافتن ایران به مراحل پیچیده تر تولید سوخت اتمی شد که می تواند برای تولید در سلاح های هسته ای بکار رود
تولید اورانیوم غنی شده در سطح بالا پروسه دشواری به شمار می رود که نیازمند تزریق گاز به ماده خام اورانیوم از طریق هزاران دستگاه سانتریفیوژ است تا ایزوتوپ اورانیوم- 235 برای شکافتن هسته اتم بدست آید
دانشمندان آشنا به سانتریفیوژ ها در ایران می گویند این دستگاه ها دارای مشکلات فنی هستند. آلبرایت معتقد است که ایران به 1500 دستگاه سانتریفیوژ نیاز دارد تا ظرف یکسال با خالص کردن اورانیوم در تاسیسات نطنز سوخت کافی را برای ساخت یک سلاح هسته ای تولید کند
ایران غنی سازی اورانیوم را در مجتمع نطنز انجام می دهد که در سال 2002 توسط یک گروه ایرانی خارج از کشور لو رفت. از آن زمان، آلمان ، فرانسه و بریتانیا در تلاش بوده اند که تهران را به تعلیق فعالیت های غنی سازی اش ترغیب کنند. ایران در سال 2003 پذیرفت که این فعالیت ها را به حالت تعلیق درآورد ولی در ماه ژانویه اعلام کرد تحقیقات خود را از سر می گیرد. در نتیجه، اروپایی ها با آمریکا همراه شدند که خواستار ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت بود که می تواند تحریم و حتی اقدامات نظامی را علیه ایران تصویب کند. اما ایران بیانیه این شورا را به مبارزه طلبیده که از این کشور می خواهد تا فعالیت های غنی سازی خود را متوقف کند. در مقابل ، تهران برنامه اتمی اش را پیش برده و به بازرسان سازمان ملل متحد اعلام کرده که در حال برنامه ریزی برای تزریق گاز به دستگاه های سانتریفیوژ در نطنز است که نخستین قدم در مسیر تجزیه اورانیوم به شمار می رود
اعلام روز سه شنبه ایران مبنی بر موفقیت آمیز بودن دستیابی به چرخه سوخت هسته ای دو روز قبل از سفر محمد البرادعی رئیس سازمان بین المللی انرژی اتمی صورت گرفت که برای مذاکره پیرامون پایان بخشیدن به این برنامه وارد تهران شد
در واشنگتن ، " شان مک کورمک " سخنگوی وزارت خارجه امریکا در موضعی که نوعی عقب نشینی از سیاست ایالات متحده محسوب می شود می گوید که این سطح از غنی سازی خیلی پایین است . اما وی بار دیگر دیدگاه آمریکا را تکرار کرد که ایران نباید فن آوری یا دانش فنی برای دستیابی به سلاح هسته ای در اختیار داشته باشد
فرانسیس هاروی رئیس ستاد ارتش آمریکا که روز سه شنبه در نشست سردبیران و گزارشگران روزنامه "بوستون گلوب " شرکت کرده بود قبل از اعلامیه ایران، گفت : " ایالات متحده امیدوار است با استفاده از اهرم دیپلماسی، ایران را به متوقف کردن فعالیت های اتمی خود ترغیب کند ". سخنان وی بر خلاف گزارش هایی است که اخیرا در نیویورک تایمز و واشنگتن پست مبنی بر تقویت گزینه حمله به تاسیسات ایران منتشر شده است. هاروی گفت او تا "حدودی خوشبین " بود که دیپلماسی جواب بدهد. وی افزود: من فکرمی کنم ما فقط باید فشار بیاوریم
دیپلمات های اروپایی در واشنگتن گفتند که آنها در برابر این اعلام محتاط هستند. یکی از دیپلمات های اروپایی مقیم واشنگتن که مذاکرات میان ایران و تروئیکای اروپا را از نزدیک مشتاقانه پیگیری می کرد گفت:" این مسئله کاملا غافلگیر کننده نیست ولی خبر خوبی هم نیست ". او خاطرنشان کرد که حرکت ایران احتمالا اعمال تحریم علیه آن را آسانتر خواهد کرد- اقدامی که چین و روسیه ، دو قدرت دارای حق وتو در شورای امنیت، با آن مخالفت کرده اند
مقامات ایرانی روز سه شنبه همچنین از برنامه ای برای آغاز کار 3000 دستگاه سانتریفیوژ ظرف یکسال خبر دادند. آلبرایت معتقد است که ایرانیان هنوز" راه درازی " را در پیش دارند تا ثابت کنند که می توانند چنین سیستمی را فعال کنند.
آلبرایت می گوید: " ایرانی ها آشکارا تلاش می کنند تا به مرحله نهایی برسند اما از لحاظ سیاسی این مسئله بزرگی است. چرا که اقدام آنها به مفهوم رد خواسته های شورای امنیت است


بر گرفته از گزارش روزنامه بوستون گلوب چاپ آمریکا